Henrik O. Mongstad
Henrik O. Mongstad (fødd 4. januar 1920 på Mongstad, død 14. februar 2020 på Stord) var ein norsk etteretningsagent under andre verdskrig.[1]
Krigsteneste
Ved krigsutbrottet arbeida Mongstad på Austlandet. Han kom våren 1941 med i ei motstandsgruppe på Sørum. Gruppa mangla utstyr, så ein skulle hamstra haldbar mat og gjera seg klar for å motta opplæring. Mongstad nytta eldste broren si flukt til Storbritannia som påskudd for å returnera heim til Mongstad jula 1941.[2]
Våren 1942 fekk Mongstad rolle som kontaktmann med tanke på alliert invasjon og gjekk i gang med å kartleggje området.[3]
Sommaren 1944 fekk Mongstad kontakt med Secret Intelligence Service (SIS) sin radiostasjon Risor og var med og etablera stasjonen på Selsøy i Austrheim. Resten av krigen var han knytt til stasjonen og dei to etterfølgjande stasjonane Pommac og Sissel.[4]
Som ein del av tenesta var Mongstad involvert i evakuering av flyktningar. Både SIS kontaktar frå Rogaland og BAR (Bergen Anlegg Reportasje) vart evakuert via stasjonane.[5]
Fredstid
Etter krigen vart Mongstad vaktmester og handverkslærer.
Han gjorde i ei årrekkje teneste som offiser i Heimevernet og var mellom anna pionersjef.[6][7]
Utmerkingar
For krigsdeltakinga vart Mongstad tildelt Deltagermedaljen.
For innsats for forsvarssaka og krigshistoria i Nordhordland vart Mongstad i 2019 tildelt Forsvarsmedaljen.[8]
 | For i krig og fred å ha lagt ned et stort arbeid for forsvaret av Norge. |  |
| – Utdrag frå diplomet til Forsvarsmedaljen.[8] | ||
For krigsinnsatsen heidra Russland i 2016 Mongstad med Usjakovmedaljen.[9][10]
| For personleg mot og tapperheit under andre verdskrig. | |
| – Utdrag frå presidentdekret for tildeling av Usjakovmedaljen.[10] | ||
Russland har og heidra Mongstad med Jubileumsmedaljen i anledning av 60-året for seieren i Den store fedrelandskrigen 1941–1945[11], Jubileumsmedaljen i anledning av 65-året for seieren i Den store fedrelandskrigen 1941–1945[12] og Jubileumsmedaljen i anledning av 70-året for seieren i Den store fedrelandskrigen 1941–1945[13].
Mongstad vart i 2015 tildelt Regjeringa sin minnemedalje for innsats under andre verdskrig.[14]
Bibliografi
- Krigsminne, Historia Scripta (2013) ISBN 978-82-999385-0-1
- Mongstad - bygda som var, Historia Scripta (2016) ISBN 978-82-999385-1-8 (medforfatter)
Referanser
- ↑ Attest frå Forsvarets overkommando 2. kontor, signert av Andreas Lerheim 19. september 1945
- ↑ Henrik O. Mongstad: Krigsminne, Stord: Historia Scripta 2013, s. 5-12.
- ↑ Henrik O. Mongstad: Krigsminne, Stord: Historia Scripta 2013, s. 17-18.
- ↑ Henrik O. Mongstad: Krigsminne, Stord: Historia Scripta 2013, s. 23-56.
- ↑ Henrik O. Mongstad: Krigsminne, Stord: Historia Scripta 2013, s. 23-29 og 38-49.
- ↑ RA, Rulleblad for Henrik O. Mongstad.
- ↑ Brev til fenrik Henrik O. Mongstad frå HV-09 Regimentssjef Hagtvedt datert 16. oktober 1950.
- ↑ 8,0 8,1 Diplom for Forsvarsmedaljen signert av Forssvarssjef Haakon Bruun-Hanssen 8. mai 2019.
- ↑ Diplom for Usjakovmedaljen signert av Vladimir Putin 29. januar 2016.
- ↑ 10,0 10,1 Presidentdekret av 29. januar 2016 (nr. 29).
- ↑ Diplom for tildeling av Jubileumsmedaljen i anledning av 60-året for seieren i Den store fedrelandskrigen 1941–1945
- ↑ Diplom for tildeling av Jubileumsmedaljen i anledning av 65-året for seieren i Den store fedrelandskrigen 1941–1945
- ↑ Diplom for tildeling av Jubileumsmedaljen i anledning av 70-året for seieren i Den store fedrelandskrigen 1941–1945
- ↑ Brev frå ordførar Liv Kari Eskeland til Henrik O. Mongstad datert 30. april 2015.
- Biografier
- Norske offiserer
- Norske forfattere
- Deltagermedaljen
- Forsvarsmedaljen
- Usjakovmedaljen
- Jubileumsmedaljen i anledning av 60-året for seieren i Den store fedrelandskrigen 1941–1945
- Jubileumsmedaljen i anledning av 65-året for seieren i Den store fedrelandskrigen 1941–1945
- Jubileumsmedaljen i anledning av 70-året for seieren i Den store fedrelandskrigen 1941–1945
- Regjeringa sin minnemedalje for innsats under andre verdenskrig